Een voor een komen de mannen en vrouwen met hun personenwagens aan op de boerderij, die uitgenodigd zijn door Harrie. Ze worden op het erf warm welkom geheten in een opgezette tent met daarin twee tafels en acht stoelen. Bart heeft maar catering ingehuurd voor vandaag, dus de koffie en thee staan klaar. In overleg met Harrie, neemt Bart het woord.

“Straks na het kopje koffie en een plak koek, wil ik jullie meenemen naar een pas stukje onbekend verzetswerk in deze omgeving. Zelfs ik had er voor enkele weken terug geen weet van. In het huisje achter op dit erf woonde mijn oom Toon, een broer van mijn moeder. Vroeger kwamen wij daar wel eens op bezoek, maar we kwamen nooit verder dan het afdakje voor het huis of in de keuken. Des ter groter waren alle verrassingen die ik erna daar tegenkwam. We komen daar later op terug met ons gezamenlijk bezoek.

Bij toeval kwam ik die dag later op het terras Bert tegen en zo is het balletje gaan rollen. Na het bezoek aan Harrie die hieruit voortkwam, zijn jullie met ieder hun eigen expertise hier aanwezig. Ik weet dat vuurwapens bijvoorbeeld verboden zijn, maar weet niet wat ik er mee moet doen. Wil ze graag aan het museum schenken, maar daar zitten ook haken en ogen aan heb ik ondertussen begrepen. Daarom stel ik voor om dit stuk grondgebied eens zorgvuldig te bekijken en samen te analyseren over hoe dit allemaal verder moet.

Allemaal de koffie op? Dan kunnen we op pad.”

Een bont gezelschap gaat gewapend met schrijfmappen met pen, zaklantaarns en fotocamera’s op pad, om zo deze mysterie vast te leggen of te ontrafelen en via de officiële weg dingen op de juiste plek zien te krijgen.

Aangekomen bij het huisje van Toon: “vertelt Bart buiten eerst, dat zij als kinderen nooit verder kwamen dan dit afdak en de keuken, die jullie zo zien krijgen. Kwam er pas achter, dat de slecht verlichte keuken ook nog in de hoek een tweede deur had naar het slaapkamervertrek van Toon. Vanwege de ruimte zal ik jullie een voor een laten zien, waar ik onder het veldbed nog zilverwaar heb gevonden. Deze liggen momenteel op de boerderij veilig opgeslagen. Zou graag uitgezocht willen hebben of deze nog als gestolen te boek staan en anders verzilver ik deze voor eventuele onkosten.”

De politiecommissaris maakt meteen een notitie in zijn schrijfboekje. Het veldbed krijgt extra aandacht van Harrie en Bert. Als iedereen de kamertjes bezichtigd heeft, gaan ze verder via de achterdeur van het huisje.

Aangekomen bij het verborgen schuurtje, vertelt Bart dat hij hier wel een hele bijzondere ontdekking deed. Zowel voor zijn eigen vleesvoorziening, alsmede misschien gebruikt voor de ruil. Hoe de werkelijk ook is, stroperij is nu eenmaal verboden.

Dus van deze strikken en klemmen die hier hangen, daar doe ik vrijwillig afstand van. De politiecommissaris knikt instemmend en maakt opnieuw een aantekening. In het schuurtje telt hij gelijk het aantal strikken en klemmen, zodat deze zo spoedig mogelijk afgevoerd kunnen worden.

De verbazing is voor iedereen compleet, als de achterwand wordt verwijderd en een echt stukje verzetswerk zichtbaar wordt. Harrie is verrukt over de complete verzameling materialen van het verzetswerk.  

De aandacht van de politiecommissaris gaat uit naar de wapens met een serienummers. Hier worden diverse foto’s van gemaakt. De achterwand wordt daarna weer teruggeplaatst.

Als iedereen zich weer bij Bart gevoegd heeft buiten, wijst deze hen op de glooiing tussen de bomen. Dan beweegt het gezelschap zich naar het duikershol. Van de kamer en veldbedden worden veel foto’s gemaakt. Van de achteruitgang laat Bart hen eerst het einde zien van zijn erf tot de spoorlijn. Vervolgens wordt het tweede gedeelte verkend en iedereen is verrast dan met onverwacht einde in de spoorsloot, aan de andere kant van de spoorlijn.

“Hier eindigde dan mijn verrassingstocht en ben daar naar de kroeg gelopen voor de lunch en heb daar Bert voor het eerst ontmoet. Nu stel ik voor om via dezelfde weg terug te gaan naar de boerderij en daar te overleggen hoe we verder gaan na alle ontdekkingen. Daar zal ook de lunch geserveerd worden.”

Als het gezelschap op de boerderij aan komt, staat de gedekte tafel al klaar. Na deze stevige wandeling en alle indrukken, plus de gehele tijd in de buitenlucht, maken deze acht snel korte metten met dit warm en koud buffet.

Als de dames van catering wat later de tafels afgeruimd hebben en de vaat in kratten hebben opgestapeld en vertrekken, kunnen de acht eindelijk de gemaakte notities bespreken. Alles van de vaat ophalen en de tent afbreken, gebeurt later op de dag door het cateringbedrijf zelf. Daar heeft Bart zelf geen omkijken naar.

Bart gaat eerst de boerderij even binnen en haalt de zak met zilverwaar en een foto van Toon er op en overhandigd Bert deze. Bert herkent hem meteen als Frans de Jager.

Het zilverwerk wordt voorzichtig op tafel gezet.

Vol aandacht worden deze een voor een bekeken en op de foto gezet. Daarna verdwijnen ze weer in de jutte zak.

De politiecommissaris gaat onderzoeken of er nog gestolen waar tussen zit of dat er eventueel nog eigenaars achterhaald kunnen worden. De strikken en klemmen worden in beslag genomen en vernietigd. De wapens worden onderzocht op serienummer. Mocht er strafbare feiten mee zijn gepleegd, dan worden deze in beslag genomen. Anders worden deze onklaar gemaakt, aangeboden aan het verzetsmuseum volgens Bart’s wens. Het museum heeft tevens belangstelling voor de veldbedden en het houten schuurtje. Deze zal na het demonteren en bij het museum weer opgebouwd te zijn, getoond worden aan het publiek.

Staatsbosbeheer ziet wel mogelijkheden om de schuilplek te herplaatsen in de bossen, waar eerder schuilhutten waren voor onderduikers. Dit gesterkt met plaketten van de plaatselijke verzetshelden al daar.

De spoorwegen hadden deze doorgang zelfs niet als afwateringsriool op papier staan. Deze doorgang zal dicht gemaakt worden en de wal hersteld voor het treinverkeer. Al is het om een verzakking in de toekomst te voorkomen.

De commissaris van de koningin gaat kijken of er dingen gerealiseerd kunnen worden uit bepaalde subsidiepotjes. Daarna gaat iedereen weer huiswaarts.

Tot slot.

Bart is dolblij dat alles goed uitgezocht is. Er waren gelukkig geen misdrijven gepleegd met de gevonden wapens, dus het museum is er blij mee, nadat ze onklaar zijn gemaakt en nu getoond kunnen worden.

Enkele stukken zilverwerk konden terug worden gegeven aan de rechtmatige eigenaars. De rest is verkocht en het geld hiervan geschonken aan het museum voor onderhoud of andere nieuwe stukken.

Het schuurtje uit het bos is gedemonteerd en weer opgebouwd bij het museum en Bart is hiervoor uitgenodigd om het te komen kijken.

Bij de balie staan Harrie en Bert, die ook uitgenodigd is, al te wachten. Gezamenlijk lopen ze naar het schuurtje toe. Een deel van de achterwand is weggelaten en men meteen direct kijk heeft op de wapens en messen. Op een gebouwde tafel met een houten stoel, staan de typmachine en het stencilapparaat. Daarnaast liggen een paar illegale gedrukte verzetsblaadjes uit die tijd. De weggehaalde stuk wand die op grond staat, daarop prijkt de foto van Toon met de Medaille en de bijbehorende oorkonde. Daaronder is een maquette geplaatst met de tekst: ‘Frans de Jager. Een jonge vent met een groot verzetshart.’ Bart moet er even van slikken en bedankt Harrie voor deze mooie gedenkwaardige plek.

“Nee jij bedankt kerel. Zonder jouw zoektocht en schenkingen was er dit niet gekomen.”

Het heeft nu een bijzondere plek gekregen in het museum. Mocht je er eens komen op een dag, dan weet je een beetje de achtergrond van deze dappere verzetsstrijder.

©2020 Martin Wichink.

Klik hier om naar boven te gaan.